Chống oxy hóa - Quan niệm đã không còn bị bỏ quên
Với sự phát triển của nền khoa học công nghệ, nhu cầu của con người cũng nâng cao dần lên, đặc biệt là trong khái niệm về làm đẹp. Nhiều người bắt đầu quan tâm hơn đến việc chống lại các gốc tự do, chống lại các tác nhân oxy hóa, trẻ hóa. Việc khám phá & ứng dụng các chất chống oxy hóa giúp mang lại giải pháp mới cho làn da, chị em lại có thêm nhiều lựa chọn để duy trì sự tươi trẻ làn da.
1. Tác hại của quá trình oxy hóa khi có sự xuất hiện của gốc tự do
Có lẽ bạn cũng đã nghe về việc chống oxy hóa giúp cho làn da khỏe mạnh, trẻ đẹp, vậy thì chất gây oxy hóa mang đến tác hại gì? Trước hết chúng ta nên biết gốc tự do và oxy hóa là hai dạng khác nhau.
Mọi thứ xung quanh chúng ta và cả chính chúng ta đều được cấu tạo nên bởi các hạt nhỏ, được gọi là phân tử và nguyên tử. Nguyên tử và phân tử được bao quanh bởi đám mây các hạt mang điện tích âm là electron.
Gốc tự do phá vỡ sự cân bằng
Trong điều kiện lý tưởng, các electron thích bắt cặp với nhau để chúng có thể duy trì ổn định về mặt năng lượng. Tuy nhiên, dưới tác động của các ngoại tố như tia UV và ô nhiễm, sự cân bằng này có thể bị phá vỡ. Kết quả là tạo ra các gốc tự do thừa một electron nên nó cần cướp lấy electron từ phân tử khác (đóng vai trò như chất oxy hóa) hoặc mang đi cho electron thừa của mình (đóng vai trò như chất khử). Khi phân tử kia mất một electron cho một gốc tự do, nó sẽ trở thành một gốc tự do và bây giờ phải kết đôi để tìm một electron từ một phân tử khác. Và vòng luẩn quẩn cứ thế tiếp diễn.
Về bản chất, “Gốc tự do” là một phân tử hóa học bị mất đi một electron, nói một cách đơn giản, phân tử đó bị “mất cân bằng” đang tìm kiếm và lấy electron của phân tử khác để trở về trạng thái cân bằng, điều này rất nguy hiểm vì nó có thể phá hủy các phân tử khác đang ở trạng thái bình thường, đặc biệt là các phân tử cấu trúc nên thành phần của tế bào.
Nguy hiểm nhất là khi gốc tự do tấn công DNA sinh ra hiện tượng đột biến gen gây ung thư. Nói chung là đáng sợ vô cùng.
2. Làm thế nào để chống oxy hóa cho da
Hiện nay, các chuyên gia da liễu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chống lại các gốc tự do cũng như chống oxy hóa, họ nhấn mạnh rằng chất chống oxy hóa sẽ giúp cho hàng rào bảo vệ da trở nên bền vững, và là trợ thủ đắc lực cho kem chống nắng để ngăn ngừa các tác hại của phơi nhiễm tia UV.
Vậy chất chống oxy hóa là gì? Chất chống oxy hóa có khả năng trung hòa các gốc tự do, làm giảm đi sự xuất hiện các gốc tự do. Điều này có ý nghĩa trong việc làm giảm tối đa các tổn thương do các gốc tự do gây ra, bảo vệ cho sự bền vững tế bào và các thành phần vật chất khác từ đó ngăn ngừa bùng viêm, tăng sắc tố và các dấu hiệu lão hóa…
Cơ thể chúng ta có nguồn cung cấp chất chống oxy hóa riêng. Đó là các enzyme xuất hiện tự nhiên trong da như superoxide dismutase, catalase và glutathione peroxidase. Nhưng các chất chống oxy hóa này có thể bị cạn kiệt do thường xuyên đối mặt với ô nhiễm và tia cực tím mà chúng ta phải đối mặt hàng ngày. Vì vậy, chúng ta nên bổ sung thêm các chất chống oxy hóa ngoại sinh để hiệp lực, hỗ trợ, củng cố sự bảo vệ cho chính bản thân chúng ta trước các tác nhân oxy hóa. Có thể kể tên một vài chất chống oxy hóa tiêu biểu trong mỹ phẩm như: idebenone, retinol, axit ascorbic (vitamin C), tocopherol (vitamin E), niacinamide (vitamin B3), gluconolactone, caffeine…
Một điều bạn nên biết rằng các chất chống oxy hóa không làm mờ các nếp nhăn mà chỉ ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn nhờ bảo vệ các tế bào da, đồng thời nhờ ngăn chặn các gốc tự do tổn thương đến collagen và elastin mà chất chống oxy hóa có thể giảm nguy cơ mất độ săn chắc của da. Do đó, bạn nên bổ sung chất chống oxy hóa từ sớm, chứ không phải đợi da lão hóa rồi mới bắt đầu chống lão hóa.
3. Một số chất chống oxy hóa hiệu quả
Các chất có khả năng chống lại sự oxy hóa thường không chỉ có mỗi khả năng đó mà chúng còn đa nhiệm với những tác dụng khác: làm sáng da, chống thâm sạm, kháng viêm, tăng sinh collagen, phục hồi, bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV… nên rất cần thiết để bổ sung cho cơ thể. Nhược điểm chung của hầu hết các chất chống oxy hóa là “rất dễ bị oxy hóa khi ở ngoài môi trường”. Sau đây là một số chất chống oxy hóa phổ biến mà ta thường gặp trong trong mỹ phẩm.
Idebenone (Hydroxydecylubiquinone) là chất chống oxy hóa mạnh mẽ, một chất dẫn xuất coenzyme Q10 hợp thành và chuyển hóa mà có. Theo kết quả nghiên cứu của Hiệp Hội Da Liễu Hoa Kỳ, Chỉ Số Tổng Hợp Chống Lão Hóa (EPF - Environmental Protection Factor) của Idebenone đạt tới 95, CAO NHẤT trong 5 hoạt chất chống lão hóa được sử dụng phổ biến hiện nay: Vitamin C (52), Vitamin E (80), Kinetin Lipoic Acid (68), CoQ10 (55).
Nghiên cứu phát hiện Idebenone cho tác động chống oxy hóa mạnh gấp 4 lần Vitamin C, 10 lần Coenzyme Q10 và mạnh hơn cả Vitamin E. Nò có thể giảm nếp nhăn, ức chế sự hình thành sinh sản của hắc sắc tố MELANIN, hoạt hóa tế bào da, làm chậm và thấy hiệu quả rõ rệt đối với da bị lão hóa.
Vitamin C: là một chất chống oxy hóa khá phổ biến, có nhiều dạng vitamin C khác nhau. Ngoài khả năng chống oxy hóa vượt trội, vitamin C còn tham gia vào tổng hợp collagen, do đó không chỉ ngừa nếp nhăn mà còn có khả năng làm đầy nếp nhăn, chống các dấu hiệu tuổi tác hiệu quả. Vitamin C còn có khả năng ức chế enzyme tyrosinase sản sinh ra melanin nên có ý nghĩa trong việc làm sáng gia và đặc trị với các bệnh về sắc tố như nám, tàn nhang, đốm nâu.
Vitamin E: Dạng vitamin E thường được sử dụng trong mỹ phẩm là alpha-tocopheryl acetate và alpha-tocopheryl linoleate. Bản thân vitamin E không chỉ là một chất chống oxy hóa mà việc sử dụng kết hợp 1% alpha-tocopherol với 15% vitamin C dạng LAA còn cung cấp khả năng bảo vệ vượt trội chống lại ửng đỏ và sự hình thành tế bào cháy nắng so với sử dụng đơn lẻ. Vì là một thành phần cấu tạo nên dầu nhờn trên da nên vitamin E có khả năng dưỡng ẩm tốt cho da.
Ferulic acid: hay còn gọi là Hydroxycinnamic acid, là một chất chống oxy hóa có nguồn gốc từ thực vật, như yến mạch, cám gạo, cam quýt… . Ferulic acid có khả năng chống lại các gốc tự do đồng thời tăng cường hiệu quả của các chất chống oxy hóa khác như vitamin C, vitamin E và làm chúng ổn định hơn. Các chuyên gia da liễu ngày càng chú ý ferulic acid vì đây là chất có khả năng dịu da, kháng viêm tốt, đặc biệt là phù hợp với cả da nhờn, mụn hơn vitamin E.
Gluconolactone: là một chất thuộc nhóm PHA, có hiệu quả tương tự nhưng ít gây kích ứng hơn so với AHA và BHA. Gluconolactone được chứng minh có khả năng trung hòa các gốc tự do, bảo vệ da khỏi bức xạ tia cực tím nên hạn chế tác hại liên quan với tia cực tím với da như: lão hóa, giảm độ đàn hồi, nếp nhăn, tăng sắc tố da, tăng kích thước lỗ chân lông. Nhờ khả năng tẩy tế bào chết bề mặt nhẹ nhàng và kháng viêm nên gluconolactone là một chất rất phù hợp với da mụn và da nhạy cảm.
Chiết xuất trà xanh: chúng ta đã nghe quá nhiều về khả năng chống oxy hóa của trà xanh đường uống trên các phương tiện truyền thông nên ở đây chúng ta sẽ chỉ bàn về chiết xuất trà xanh trong mỹ phẩm. Chiết xuất thực vật thường là một hỗn hợp các chất mà một vài chất trong đó có tác dụng tốt lên da. Trong trà xanh chứa rất nhiều polyphenol là chất chống oxy hóa mạnh. Đặc biệt, polyphenol có công dụng là ức chế enzym collagenase - nguyên nhân chính gây ra sự suy giảm collagen, làm da lão hóa và già đi. Methylxanthine trong chiết xuất trà xanh có tác dụng trong kháng viêm và chống lại sự hình thành các gốc tự do trong cơ thể người nên rất phù hợp với da mụn.
KẾT LUẬN: Để giữ cho làn da luôn tươi trẻ, trước sự ảnh hưởng của môi trường bên ngoài, đặc biệt là tia UV, thì ngay từ bây giờ bạn nên bắt đầu với việc bổ sung chất chống oxy hóa cho da. Đừng bao giờ đợi chờ làn da lão hóa r mới bắt đầu chống oxy hóa, sẽ mất rất nhiều thời gian để da được phục hồi, vừa tốn kém, lại không cho kết quả như mong muốn.
